| |
ความรู้สู่ประชาชน
|
|
|
ผู้ป่วยมะเร็งศีรษะและลำคอ กับงานทันตกรรม
|
|
|
ทุกวันนี้ชีวิตความเป็นอยู่ รวมทั้งอาหารการกินของคนเราเปลี่ยนแปลงไปมากทำให้ผู้ป่วยโรคมะเร็งมีเพิ่มมากขึ้น มะเร็งในบริเวณศีรษะและลำคอ เช่นมะเร็งลิ้น มะเร็งต่อมน้ำลาย มะเร็งโพรงจมูก สามารถให้การรักษาด้วยการผ่าตัด ให้เคมีบำบัด รวมทั้งให้การฉายแสงร่วมด้วย.. |
|
|
 เมื่อแพทย์วางแผนการรักษาให้ผู้ป่วยได้รับการฉายแสง แพทย์จะส่งผู้ป่วยมาทำการเตรียมช่องปากก่อนการฉายแสง ทันตแพทย์จะตรวจและทำการรักษาทางทันตกรรมให้เรียบร้อยก่อนส่งผู้ป่วยกลับไปฉายแสงในขณะที่ผู้ป่วยฉายแสง และหลังฉายแสงแล้ว ผู้ป่วยจะถูกนัดมาติดตามเฝ้าระวังเรื่องฟันผุ เหงือกอักเสบ และภาวะแทรกซ้อนที่เกิดในช่องปากจากการฉายแสง ทันตแพทย์จะให้ความรู้ และรักษาป้องกัน จนกว่าจะมั่นใจว่าผู้ป่วยจะดูแลตัวเองได้แล้วจึงจะนัดเป็นระยะห่างออกไป
ที่ต้องดูแลผู้ป่วยกันอย่างใกล้ชิดขนาดนี้ เพราะผู้ป่วยที่ได้รับการฉายแสงบริเวณใบหน้าและลำคอ ไม่ควรถอนฟันอีกหลังการฉายแสง เพราะถ้าผู้ป่วยกลุ่มนี้ไปถอนฟันหรือตัดแต่งกระดูกภายหลังฉายแสงบริเวณใบหน้ามาแล้วไม่ว่านานเท่าใด โอกาสที่แผลจะไม่หาย กลายเป็นแผลอักเสบเรื้อรัง เรียกว่า ภาวะกระดูกตายจากการฉายแสง (osteoradionecrosis) ซึ่งเมื่อเกิดภาวะนี้แล้ว การรักษาจะค่อนข้างยุ่งยาก ใช้เวลานาน และเสียค่าใช้จ่ายมาก
ขั้นตอนการรักษาที่สำคัญ คือ ผู้ป่วยจะต้องเข้าห้องอบอ็อกซิเจนภายใต้ความกดบรรยากาศสูง เพื่อให้แผลที่เกิดขึ้นนี้กลับมาหายสู่สภาวะปกติ ซึ่งโรงพยาบาลที่มีห้องแบบนี้มีเพียงไม่กี่แห่ง เช่น โรงพยาบาลภูมิพล โรงพยาบาลสมเด็จพระปิ่นเกล้า ทางที่ดีที่สุด คือผู้ป่วยที่ได้รับการฉายแสงบริเวณใบหน้ามาแล้วควรดูแลช่องปากให้ดี อย่าให้ต้องมีการถอนฟัน หรือตัดแต่งกระดูกอีก เพราะการรักษาจะยุ่งยากมากขึ้น ก่อนจะถอนฟันได้ ผู้ป่วยจะต้องเข้าโปรแกรมอบอ็อกซิเจนความกดบรรยากาศสูงเพื่อลดโอกาสการเกิดกระดูกตายจากการฉายแสง
และทุกครั้งที่ไปพบทันตแพทย์ อย่าลืมบอกทันตแพทย์ว่า เคยได้รับการฉายแสงบริเวณใบหน้าและลำคอมาก่อน เพื่อจะได้วางแผนการรักษาได้อย่างเหมาะสมต่อไป ทางที่ดีที่สุด คือ การดูแลรักษาสุขภาพช่องปากและฟันให้ดีตลอดไป
ข้อมูลโดย : ร.ท.หญิง รัฐติยา ปุณยานันต์
1/11/53
|
|
|
|
|
|
|
|
